Darmowa dostawa od 400,00 zł
Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową

Secesja niemiecka – Oskar Zwintscher

2021-05-25
Secesja niemiecka – Oskar Zwintscher

Czym było Jugendstil?

 

Na przełomie XIX i XX wieku w wielu krajach europejskich pojawiła się nowa tendencja w sztuce, zwana ogólnie secesją. Ten nurt był częścią szeroko pojętego modernizmu, który w malarstwie przejawiał się pod postacią artystycznych eksperymentów, awangardowych technik i wiary w synkretyzm sztuki i techniki. Sztuka secesyjna występowała pod różnymi nazwami w poszczególnych krajach Europy, w każdym przybierając nieco odmienne cechy charakterystyczne. We Francji przyjęto nazwę art nouveau, w Hiszpanii – modernismo, w Austrii – Sazession, we Włoszech – stile floreale. W Niemczech powstał Jugendstil. Grupa artystów, która tworzyła to ugrupowanie zajmowała się w szczególności sztuką dekoratywną. Główną ideą było zdecydowane przeciwstawienie się historyzmowi oraz hołdowaniu akademickim wytycznym, zwłaszcza w sztukach pięknych. Nazwa Jugendstil (co w wolnym tłumaczeniu oznacza „styl młodzieżowy”) powstała od nazwy czasopisma „Jugend” („Młodość”), które traktowało głównie o wystroju wnętrz i grafice. Jugendstil charakteryzowała specyficzna ornamentyka, dekoracyjność i przywiązywanie wagi do detalu.

 

Oskar Zwintscher – fragmenty biografii

Oskar Bruno Zwintscher urodził się 2 maja 1870 roku w Lipsku. Był synem Bruna Zwintschera, pianisty i nauczyciela gry na fortepianie. Brat Oskara, Rudolf poszedł w muzyczne ślady ojca, nasz bohater postawił jednak na sztuki plastyczne. Lata 1887-1890 spędził na Akademii Sztuk Pięknych w Lipsku, studiując pod okiem Leona Pohle. Następnie podjął naukę na ASP w Dreźnie, a jego mentorem przez dwa lata był Ferdinand Pauwels. Po zakończeniu nauki w 1892 roku Oskar Zwintscher przeprowadził się do Miśni (słynne „porcelanowe miasto”). Fundacja Malarzy Saksońskich przyznała artyście stypendium, dzięki któremu przez trzy lata mógł swobodnie pracować i tworzyć, nie martwiąc się zbytnio o utrzymanie.

Mając 28 lat, malarz Oskar Zwintscher, po raz pierwszy zdecydował się na pokazanie swoich prac szerszej publice. W tym samym roku (1898) został także laureatem konkursu, organizowanego przez przedsiębiorcę Ludwiga Stollwercka, zgarniając pierwszą nagrodę i nie dając konkurentom (a była to elita niemieckich artystów) żadnych szans. Stollwerck był właścicielem fabryki czekolady, a tematem konkursu były karty kolekcjonerskie.

 

Rozkwit kariery Zwintschera

Kiedy kurek ze stypendialnymi pieniędzmi został zakręcony, Zwintscher dorabiał jako rysownik w różnych pismach awangardowych. W 1898 roku ukazała się kolekcja jego obrazów, zatytułowana „Pory roku”. Był to temat wyjątkowo popularny wśród malarzy secesyjnych. Do arcydzieł tej tematyki w ujęciu europejskiej awangardy należą cykle Alfonsa Muchy i Gustava Klimta. W 1900 roku artysta uraczył swych fanów kolejną serią – „Burza z piorunami”.

Dwa lata później, wybitny austriacki poeta Rainer Maria Rilke zaprosił Zwintschera do malowniczego, niemieckiego miasteczka Worpswede, w którym rezydowała kolonia artystów secesyjnych. Tam nasz bohater stworzył portret Rainera oraz małżonki słynnego literata Clary („Portret Clary Rilke-Westhoff”).

 

Kariera mentora

Od 1903 roku Oskar Zwintscher wykładał jako profesor w Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie. Był znany ze swojej drobiazgowości, dokładności oraz... szczerej niechęci do impresjonistów. Malarz był jednym z pierwszych członków Niemieckiego Stowarzyszenia Artystów. W 1904 roku Zwintscher został członkiem komisji konkursu, którego kiedyś był głównym laureatem. Stollwerck jako temat starć malarskich wybrał tym razem ilustracje promujące jego wyroby – czekoladę, kakao i szampana. Artysta cieszył się wyjątkowym szacunkiem wśród niemieckich elit.

Oskar Zwintscher zmarł w Dreźnie w 12 lutego 1916 roku. Jego grób znajduje się na tamtejszym miejskim cmentarzu w dzielnicy Loschwitz. Figura nagrobna, efeb (grecki młodzieniec) z pochyloną głową, została wykonana przez Saschę Schneidera.

 

Obrazy Oskara Zwintschera

Pomimo jawnie pedantycznych i konserwatywnych upodobań wiele z dzieł Zwintschera nosiło znamiona obrazów erotycznych. Mamy tu na myśli np. „Pomiędzy biżuterią a piosenką”, na którym naga kobieta stoi pomiędzy dwoma mężczyznami. Jeden z nich również jest nagi i gra w skupieniu na lutni. Drugi.... to ksiądz, trzymający w dłoniach szkatułkę ze świecidełkami. Podobnie jest z obrazem „Melodia”, choć tu oprócz nagiej damy, okrytej jedynie szarym tiulem, pojawia się półnagi skrzypek oraz tajemnicza postać, odziana w czarne muśliny. Skojarzenie ze śmiercią nasuwa się samoistnie.

Dzieła Oskara Zwintschera, choć w technice ewidentnie secesyjne, awangardowe, to w tematyce i wymowie przywodzą na myśl epokę romantyzmu w malarstwie. Jest w nich jakaś niewypowiedziana tajemnica, coś, co budzi w widzach niepokój. Wystarczy spojrzeć na obraz „Nostalgia” lub „Dziewczynka z białymi astrami”. Trudno oprzeć się wrażeniu, że postaci widziane na obrazach, nie są w rzeczywistości jedynymi bohaterami płótna...

Obrazy Zwintschera ukazują różnorodne wpływy historyczne. Malarz korzystał zarówno z greckich, jak i włoskich technik malarskich, które łączył z obecnymi w secesji koncepcjami kompozycji i koloru. Było to sprzeczne z aktami równoważenia tradycyjnego historyzmu i współczesnej secesji. Ale któż artyście zabroni?

 

Źródło obrazu Oskar Zwintscher „Autoportret”: https://de.wikipedia.org/wiki/Oskar_Zwintscher#/media/Datei:Zwintscher_selbstbildniss_1895.jpg

Polecane

pixel