Szalony Blake

W 2002 roku w zestawieniu „100 wielkich postaci Wielkiej Brytanii” przygotowanym przez BBC, William Blake został umieszczony na 38 pozycji. Trudno zatem uwierzyć, że za życia artysta był mało popularny i nie odniósł wielkiego sukcesu, mimo niekwestionowanego talentu. Angielski malarz był wizjonerem, miewał objawienia i doświadczenia mistyczne, być może dlatego w kręgach krytyków i artystów mówiono o nim „szalony Blake”. Obecnie jest on uznawany za postać przełomową w historii poezji i malarstwa epoki romantyzmu. Historycy sztuki cenią jego ekspresję i kreatywność, a także warstwę mistyczno-filozoficzną, która leży u podstaw każdego jego dzieła.

Młody rytownik

William Blake urodził się 28 listopada 1757 roku w londyńskiej dzielnicy Soho. Jego ojciec był pończosznikiem, co dawało rodzinie średni, ale bezpieczny status społeczny. Will uczył się w szkole podstawowej jedynie do momentu, kiedy stał się biegły w czytaniu i pisaniu. Po tym przeszedł na edukację domową. W wieku około 10 lat ujawnił się u niego talent do rysowania, Blake'owie zdecydowali się zatem posłać chłopca do szkoły rysunku. W tym okresie William Blake zainteresował się także rytownictwem, samodzielnie tworzył swoje pierwsze sztychy. Od 1771 roku zaczął pobierać nauki u James'a Basire'a, który prowadził swój własny warsztat rytowniczy. Szkolenie trwało kilka lat, jednak w końcu Blake William został profesjonalnym grawerem. Zawód ten jednak nie cieszył się zbytnią renomą, uważano go za staromodny i nieartystyczny. Jednak to na polecenie Basire'a młody malarz angielski skopiował wiele obrazów z gotyckich kościołów w Londynie, co miało niemały wpływ na ukształtowanie się unikalnego stylu artysty. Podczas pobytu w opactwie w Westminster, William Blake doświadczył jednej z pierwszych, mistycznych wizji. Twierdził, że ukazał mu się Chrystus w towarzystwie apostołów, którzy uczestniczyli w procesji śpiewających mnichów.

Studia, śluby, bójki

Jesienią 1779 roku William Blake wstąpił na Królewską Akademię Sztuk Pięknych w Londynie. Ta renomowana uczelnia zarządzana była wówczas przez Joshuę Reynoldsa, który znany był ze swoich radykalnych poglądów na „piękno uniwersalne”, uogólnianie i klasyfikację. William Blake stał w opozycji do takiego przekonania, twierdząc, że generalizowanie zakrawa o głupotę. Mimo dość jawnej antypatii, jaką darzyli się wzajemnie rektor oraz Blake, malarz wystawiał na akademii swoje prace aż sześciokrotnie.

W 1782 roku William Blake wziął ślub z Catherine Boucher. Ponieważ kobieta była niepiśmienna, Blake spędzał z nią wiele czasu, ucząc ją czytania, pisania oraz sztuki rytowniczej. W późniejszych latach Catherine okazała się dla niego ogromnym wsparciem zarówno w kwestiach natury psychicznej, jak i na płaszczyźnie artystycznej praktyki. Rok później William Blake opublikował swój pierwszy zbiór wierszy, zatytułowany „Szkice poetyckie”. Coraz więcej czasu spędzał nad pracami literackimi, jednocześnie starając się ilustrować swoje książki własnoręcznie. Około 1800 roku przeprowadził się na wieś, do Felpham, aby nabrać dystansu i tam oddawać się spokojnemu, nieśpiesznemu tworzeniu. Właśnie tam Blake napisał swój znany utwór „Milton”, który opatrzony był przedmową, zawierającą wiersz „Jeruzalem”. W 1916 roku angielski kompozytor Charles Parry stworzył do niego muzykę, utwór zaś jest do dziś jedną z najpopularniejszych pieśni patriotycznych.

W 1803 roku William Blake wstąpił w konflikt z prawem. Według historyków miał on wygłaszać zdradliwe komentarze wobec ówczesnego króla, co ostatecznie doprowadziło do bójki z jednym z królewskich żołnierzy. Ostatecznie jednak malarz został oczyszczony ze stawianych mu zarzutów.

William Blake – literatura ilustrowana

W 1804 roku malarz Blake William powrócił do Londynu, gdzie rozpoczął intensywną pracę nad tekstem i ilustracjami do swojej „proroczej” księgi o tytule „Jerozolima”, którą ukończył w 1820 roku. Dzieło określane jest mianem „teatru wizjonerskiego”. William Blake wytrawił je odręcznym pismem i opatrzył szeregiem szkiców, komentarzy i pełnowymiarowych rysunków. Sam artysta uznał swoją pracę za arcydzieło, choć za jego życia wydrukowano jedynie sześć kopii, a książka została niemal zignorowana przez ówczesnych odbiorców.

W wieku 65 lat William Blake rozpoczął pracę nad ilustracjami do księgi Hioba, które zyskały uznanie angielskiego krytyka Johna Ruskina. Porównał on Blake'a do samego Rembrandta! Być może miało to wpływ na fakt, że w późniejszym czasie malarz zaczął dość często sprzedawać swoje obrazy o tematyce religijnej.

W 1826 roku Blake otrzymał niezwykle ważne dla niego zlecenie, miał bowiem wykonać serię rycin do nowego wydania „Boskiej Komedii” Dantego. Niestety, przedsięwzięcie przerwała śmierć artysty 12 sierpnia 1827. Jak głoszą przekazy, zmarł śpiewając biblijne hymny.

William Blake - malarstwo

Choć wkład w literaturę Blake'a był wprost nieoceniony, nie możemy zapominać o jego wielkich dziełach malarskich. Najbardziej znany obraz, który namalował William Blake – „Stworzenie świata” – jest dziś dziełem kultowym. Inny tytuł, pod jakim znane jest to płótno to „Urizen stwarzający świat”. Obraz powstał w 1794 roku, techniką akwaforty kolorowanej akwarelą. Stwórca, Urizen, pochodzi z mitologii, wykreowanej przez Blake'a. Jest on ucieleśnieniem rozumu, sprawiedliwości i prawa. Malarz przedstawił go jako starca, choć hojnie obdarował go umięśnionym, zdrowym ciałem. Jego włosy rozwiewa wiatr, co podkreśla mistycyzm momentu stwarzania. Urizen klęczy na jednym kolanie, pochylony nad niewidzialną ziemią, do której ze swojej dłoni wysyła promienie światła. Wokół postaci króluje blask i jasne barwy, które kontrastują z ciemnym, tajemniczym tłem. Ponieważ projekt należał do ulubionych obrazów samego autora, wykonał on wiele jego kopii. Dziś uznano autentyczność jeszcze trzynastu kopii wielkiego dzieła „Stworzenie Świata”. William Blake namalował także takie obrazy jak „Oberon, Tytania i Puk z tańczącymi wróżkami”, „Europa podtrzymywana przez Afrykę i Amerykę”, „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce”, „Ciało Abla znalezione przez Adama i Ewę” czy „Noc radości Enitharmona” znany także jako „Hekate”.

Źródło obrazu William Blake „Stworzenie świata”: https://pl.wikipedia.org/wiki/William_Blake#/media/Plik:Europe_a_Prophecy,_copy_D,_object_1_(Bentley_1,_Erdman_i,_Keynes_i)_British_Museum.jpg