William Blake czyli wizjoner dla wybranych
William Blake to artysta, którego niezwykle trudno jednoznacznie sklasyfikować. Nazywano go mistykiem, poetą, genialnym malarzem, szaleńcem a wręcz fanatykiem, i wszystkie te określenia dobrze go opisują. Był domatorem, który nigdy nie znalazł akceptacji wśród artystycznej bohemy. Sam Blake uważał się za artystę tworzącego nie dla pospólstwa, lecz inteligencji – ciężko stwierdzić, czy to stanowisko wynikało z jego przekonań czy też faktu, że za życia jego szuka nie znalazła poklasku. Chociaż uznaje się go jako prekursora romantyzmu bez wątpienia można nazwać go człowiekiem renesansu. Z powodzeniem imał się różnych zajęć jednak najbardziej znany jest jako poeta oraz wybitny malarz. Zarówno jego obrazy jak i poematy są ciągłą inspiracją dla współczesnych twórców.
William Blake - życie i twórczość
William Blake urodził się 28 listopada 1757 w Londynie. W dużej mierze to dzięki rodzicom miał możliwość rozwijania swojego talentu artystycznego. To właśnie oni, zauważając zdolności plastyczne syna, umożliwili mu uczęszczanie na kurs rysunku. Bliżej jednak niż do rysownika było Blake’owi do rytownika – w wieku 15 lat zaczął tworzyć pierwsze sztychy w pracowni Henry’ego Basire’a. Na zlecenie swojego nauczyciela przyszły artysta zajmował się m.in. kopiowaniem obrazów innych mistrzów – dzięki temu zdobył umiejętności, które kilka lat później wykorzystał w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Szkoły nie ukończył, czego powodem był jego wybuchowy charakter oraz odważne, sprzeczne z ideą Akademii poglądy. Blake nie uznawał mistrzów, których popularyzowano w Akademii – od Rubensa zdecydowanie bardziej cenił kunszt i warsztat Michała Anioła czy Rafaela a kłótnia z ówczesnym dyrektorem placówki była przyczyną przerwania nauki. Po opuszczeniu szkoły Blake nadal pracował jako rytownik ale więcej czasu zaczął poświęcać malarstwu. W 1782 roku ożenił się z Catherine Boucher, dla której był również nauczycielem – nauczył ją pisać oraz czytać. Małżeństwo nigdy nie doczekało się dzieci jednak mimo przeciwności losu szczęśliwie spędzili ze sobą całe życie. W tym czasie mogło się wydawać, że zła passa Blake'a się odwróciła – poznał on kilku zamożnych mecenasów jednak głównym źródłem jego zarobków do końca życia pozostał fach rytownika. Z czasem zaczął poświęcać coraz więcej czasu poezji oraz ilustrowaniu licznych poematów czy ksiąg. Artyście nigdy nie udało się zaistnieć w kręgach malarzy czy poetów, był uważany za odmieńca a wręcz szaleńca. Miało to zapewne związek z głoszonymi przez niego przekonaniami. Już od wczesnych lat młodzieńczych Blake miewał wizje, w których objawiały mu się postaci biblijne. Z biegiem lat jego poglądy się skrystalizowały, coraz bardziej zagłębiał się w świat duchowy i mistyczny, zupełnie ignorując doczesność. Blake zmarł 12 sierpnia 1827 roku w Londynie. Do końca życia pozostał czynnym artystą, dzieląc swoje siły twórcze pomiędzy malarstwo i poezję.
William Blake – poeta i malarz
Aby w pełni zrozumieć warsztat artystyczny Blake'a, należy nierozerwalnie traktować jego prace malarskie oraz literackie – obie te dziedziny są w jego przypadku integralne ze sobą powiązane. Artysta zgłębiał biblijne tajemnice ale inspirował się także poglądami filozofów i myślicieli – na tej podstawie wytworzył swój własny obraz raju oraz piekła. Z pewnością był człowiekiem głęboko wierzącym, jednak nie wszystkie zawarte w Biblii twierdzenia uznawał za słuszne. Blake przez krótką chwilę uległ fascynacji postacią Emanuela Swedenborga – szwedzkiego filozofa, który powołał do życia kościół własnego imienia. Zdecydowanie trwalsze inspiracje stanowili dla niego John Milton oraz Dante Alighieri – wybitni poeci oraz myśliciele. To z ich poglądów Blake czerpał, pisząc jedno ze swoich najbardziej rozpoznawalnych dzieł czyli „Zaślubiny nieba i piekła”. W tej książce daje się on poznać również jako autor jednej z najciekawszych mitologii, opowiadającej o czterech pierwiastkach – nazywanych Zoa – z których złożony jest człowiek. Szerzej opisuje je artysta w kolejnych poematach takich jak „Pierwsza księga Urizena”, „Pieśń Losa” czy „Czterej Zoa”. Niemal od samego początku Blake samodzielnie ilustrował swoje poematy. Głosił prymat wyższości kreski nad plamą barwną, znany był też z niezwykłej detaliczności i skrupulatności, nigdy nie malował obrazów olejnych. Oprócz mitologii Blake z upodobaniem malował sceny biblijne, do tych najbardziej znanych obrazów należą „Hiob wyszydzany przez przyjaciół „, „Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce” czy „Rzeka życia”. Pod koniec swojego życia Blake zajął się ilustrowaniem „Księgi Genesis”, wiele czasu poświęcał również na prace graficzne związane z „Boską Komedią” Dantego. Był postacią na tyle pomijaną i niedocenianą, że został pochowany w anonimowym grobie - tablicę upamiętniającą jego zasługi postawiono dopiero wiele lat później. Jak to bywa w przypadku większości artystów wyprzedzających swoją epokę, pełne uznanie oraz szacunek Blake zdobył dopiero po śmierci.
William Blake – cytaty
Blake znany był ze swoich radykalnych poglądów oraz filozoficznego podejścia do życia. Wielokrotnie głosił kontrowersyjne opinie, dla wielu zakrawające na szaleństwo. Jego przemyślenia do dziś stanowią inspiracje, chętnie odnoszą się do nich współcześni artyści tacy jak np. Jim Jarmush, Dan Brown, Olga Tokarczuk czy wokalista zespołu Iron Maiden - Bruce Dickinson.
„Więzienia budowane są z kamienia prawa, burdele z cegieł religii”.
„Są rzeczy znane i są rzeczy nieznane, a pomiędzy tymi rzeczami znajdują się drzwi”.
„Atrakcyjne myśli należą do oszustów”.
„Głupiec i mędrzec nie widzą tego samego drzewa”.
„Wszelkie uogólnienia cechują idiotów”.
„Zegar odmierza godziny głupstwa, ale mądrości nie mierzą zegary”.
"Miłość to ludzka forma boskiej siły".
Źródło zdjęcia: Wikimedia.com
