Delacroix i jego malarskie barykady

Eugene Delacroix urodził się 26 kwietnia 1798 roku w Charenton-Saint-Maurice niedaleko Paryża. Wokół jego narodzin krążyło wiele spekulacji. Otóż, jego prawny ojciec Charles Delacroix w 1797 roku został wysłany do Hagi jako ambasador Francji. Kiedy powrócił z delegacji, jego żona była w ciąży. Przyjaciel rodziny i ojciec chrzestny Eugene'a, Maurice Talleyrand, który wówczas przebywał w Paryżu, uważany jest za prawdziwego ojca Delacroix. Świadczyć może o tym nie tylko wspomniana absencja Charlesa we Francji w chwili poczęcia przyszłego malarza, ale także fakt, iż Eugene był do Talleyranda bardzo podobny, zarówno pod względem wyglądu, jak i charakteru. Pierwsze lata edukacji Eugene Delacroix wiążą się z Liceum Louis-le-Grand oraz Liceum Pierre Corneille w Rouen. Młodzieniec studiował tam wiedzę klasyczną oraz technikę rysunku. Za swoje prace zdobył wiele nagród. W 1815 roku rozpoczął szkolenie u Pierre-Narcisse'a Guerina, który zajmował się stylem neoklasycznym. Początkowe lata jego twórczości przedstawiają obrazy takiej jak „Madonna plonów” (1819) oraz „Matka Boska Najświętszego Serca” (1821). Już w tych obrazach można dopatrzeć się wpływów stylu Paula Petera Rubensa, który był jednym z ulubionych malarzy Delacroix.

Obrazy romantyzmu – pierwsze kroki Delacroix

Jednocześnie w obrazach Delacroix z początkowego okresu twórczości można doszukać inspiracji francuskim malarzem romantyzmu Theodore Gericault. To właśnie za sprawą dzieła Gericaulta „Tratwa Meduzy”, Delacroix namalował swój pierwszy wielkoformatowy obraz „Barka Dantego”. To wybitny obraz został przyjęty na wystawę paryskiego Salonu w 1822 roku, jednak w dużej mierze był krytykowany przez odbiorców. Delacroix nie zraził się krytyką i dwa lata później przedstawił publiczności swój kolejny obraz, zatytułowany „Masakra na Chios”. To politycznie zaangażowane dzieło ukazywało rzeź ludności greckiej przez tureckiego agresora. Płótno zakupił francuski rząd, a Delacroix zyskał renomę jako wybitny malarz romantyzmu. Mimo, iż zarzucano mu patos i przesadną egzaltację (jak np. kolejny obraz o tematyce historycznej „Grecja na ruinach Mesolongion”), to jego dzieła reprezentowały naprawdę wysoki poziom techniki i kunsztu. Wyraźnie zatem widać, że malarz romantyzmu preferował sztukę historyczną, zaangażowaną, dlatego też, o czym wspominaliśmy we wstępie, mierziły go erotyczne, pożądliwe dzieła Courbeta. Zagorzałość krytyki wobec malarza realisty dziwi tym bardziej, że sam Delacroix był autorem dwóch podobnych dzieł, mianowicie „Kobieta z papugą” i „Kobieta w pończochach”... W kolejnym obrazie „Śmierć Sardanapala” z lat 1827-28 Delacroix widać wyraźnie jakie zasady jakie stosowali malarze romantyzmu. To płótno to emocjonująca scena śmierci króla asyryjskiego, Sardanapala. Delacroix zastosował w nim bardzo żywą i bogatą kolorystykę, jasne światło, kompozycję, która choć wydaje się chaotyczna, jest ewidentnie diagonalna. Scena oblężenia króla była wystawiona w Salonie w 1827 roku. Niektórzy upatrywali w przedstawionej scenie makabrycznej fantazji malarza, hołdującego śmierci i pożądaniu. Jednak warto zwrócić uwagę na swego rodzaju egzotykę, jaka emanuje z tego dzieła.

Podróże do Afryki

Orientalny koloryt jaki bardzo często przejawiał się w obrazach Delacroix, był jedną z najbardziej charakterystycznych cech jego malarstwa. Egzotyka wyjątkowo fascynowała francuskiego malarza. W ciągu swojego życia wykonał blisko 100 obrazów i rysunków o tematyce orientalnej. W 1832 roku w ramach misji dyplomatycznych podróżował po Hiszpanii i Afryce Północnej. W tym czasie nie tylko obserwował i chłonął obcą, barwną kulturę, ale także odpoczywał od paryskiego zgiełku, który ciążył mu coraz bardziej. Podróż ta była dla Delacroix wyjątkowo twórcza, był oczarowany miejscowym społeczeństwem, bogactwem strojów, biżuterii, ich obyczajami i kulturą. Jednak wykonywanie choćby szkiców z natury nie zawsze było łatwe. Problemy pojawiały się zwłaszcza w przypadku muzułmańskich kobiet, które przez surowe zasady religii nie odsłaniały ciał, a także nie mogły pozować malarzowi. Dużo prościej jednak było w przypadku kobiet pochodzenia żydowskiego. W latach 1837-41 Delacroix przelał swoje inspiracje na płótno i stworzył wyjątkowy obraz olejny zatytułowany „Żydowskie wesele w Maroko”. Nieco wcześniej, bo w 1834 roku udało mu się także „podejrzeć” scenę w Algierze i ubrać ją w ramy obrazu „Kobiety z Algieru w mieszkaniu”. Inne obrazy podejmujące tę tematykę to „Narzeczona z Abydos”, „Arabska fantazja” czy „Marokańczyk siodłający swego konia”. Warto także zwrócić uwagę na obrazy, w których główną rolę odgrywają egzotyczne zwierzęta, tj. wspaniałe „Polowanie na Lwy” (istnieje wiele wersji tego obrazu, powstałych na przestrzeni lat 1855-1861), „Arabskie konie walczące w stajni” (1860), czy „Jeździec zaatakowany przez jaguara” (1855).

Wolność wiodąca lud na barykady – opis obrazu

Pisząc o Eugene Delacroix i nie wspomnieć o jego najsłynniejszym obrazie byłoby wielce niestosowne. Obraz „Wolność wiodąca lud na barykady” z 1830 roku jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł olejnych na świecie. Delacroix przedstawił na nim paryską ludność, która pod wodzą charyzmatycznej kobiety, trzymającej francuską flagę, trwa w rewolucyjnym buncie. Autor nie odnosił się do konkretnego wydarzenia historycznego, jego intencją było raczej podkreślenie samej idei wolności, a także walki ludu. Znajdujący się na pierwszym planie leżący, pokonani wojownicy stanowią kontrapunkt dla umieszczonej w centrum, kobiety, przedstawionej w triumfalnej pozie. Jej naga pierś oraz oświetlenie, jakby znajdowała się w świetle reflektorów, świadczy o tym, że prędzej zginie w walce, niż się podda. Ten obraz Delacroix to żywa i intensywna personifikacja wolnościowej myśli romantycznej. Dzieło to znajduje się obecnie w paryskim Luwrze.

Eugene Delacroix uważany był za jednego z ostatnich starych mistrzów malarstwa europejskiego. Po wycieńczającej chorobie zmarł w domu w Champrosay w 1863 roku. Co ciekawe, do 2002 roku, zanim nastąpiła zmiana waluty we Francji, wizerunek malarza Delacroix można było zobaczyć na banknotach 100-frankowych.

Źródło obrazu Eugene Delacroix "Wolność wiodąca lud na barykady": https://pl.wikipedia.org/wiki/Eug%C3%A8ne_Delacroix#/media/Plik:Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_La_libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg