Opoka impresjonizmu – Camille Pissarro

Camille Pissarro był najstarszym z impresjonistów. Bardzo oddany pracy twórczej, znany był z tego, że wspierał młodych malarzy, był ich patronem, opiekunem, ostoją w chwilach zwątpienia w sztukę i impresję. Jego droga ku malarstwu też nie była prosta. Jak w przypadku każdego chyba artysty, w życiu Pissarra zdarzały się zarówno chwile prosperity, jak i momenty braku wzięcia i sfatygowanej renomy.

Pissarro – biografia: dzieciństwo i młodość

Camille Pissarro urodził się na wyspie Saint Thomas 10 lipca 1830 roku. Była to duńska kolonia, obecnie należąca do Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych. W wieku 12 lat chłopiec został wysłany do szkoły do Paryża, dzięki czemu znalazł się w środowisku dużo bardziej sprzyjającym rozwojowi niż prowincjonalne Saint Thomas. W szkole Savary Academy rozwinął zainteresowanie sztuką, ćwiczył się w szkicu, rysunku i malarstwie. Bliskość zbiorów Luwru wzmocniła uwielbienie dla wielkich mistrzów malarstwa, z których dziełami mógł obcować w dowolnej chwili. W 1847 roku Camille Pissarro wrócił na wyspy i zetknął, a właściwie zderzył się, z oczekiwaniami ojca. Chciał on, aby syn kontynuował jego tradycję pracy w handlu bądź aby został prawnikiem. Pissarro podjął się nawet studiów, aby zadowolić ojca, jednak miłość do malarstwa wzięła górę. W wieku 21 lat Pissarro za namową znajomego artysty i przyjaciela, Fritza Melbye, podjął ostateczną decyzję o uczynieniu malarstwa swoją zawodową profesją. Oboje wyjechali do Wenezueli, gdzie przez dwa lata, pomieszkując w Caracas i La Guaira, malowali dosłownie wszystko, co spotkali na swojej drodze. Dopiero w 1855 roku Camille Pissarro powrócił do Paryża, gdzie rozpoczął pracę jako asystent malarza, Antona Melbye (brata Fritza). Tam też pobierał nauki w słynnych Ecole de Beaux Arts oraz Academie Suisse. Jednak metody akademickie nie były miłe malarzowi, dlatego stale poszukiwał alternatywnych technik oraz sposobów, aby uczynić malarstwo medium chwili, wrażeń ulotnych i delikatnych.

Impresjonistyczny bunt

Kiedy Camille Pissarro osiadł z powrotem na dobre w Paryżu, zaprzyjaźnił się z malarzem nazwiskiem Jean Baptiste Camille Corot. Pissarro nie tylko pobierał u niego nauki, ale także wspólnie odbywał malarskie plenery. Obaj panowie podzielali zachwyt nad wiejskimi pejzażami, ujęciami codziennej pracy oraz prostego, chłopskiego życia. Dlatego też Pissarro był zafascynowany obrazami Jean-Fancoisa Milleta, który specjalizował się w tej tematyce. Camille Pissarro chciał ponad wszystko malować z natury, w plenerze. Co ciekawe, nie kończył on swoich obrazów w pracowni, jak czyniło to wielu malarzy-pejzażystów. Jego dzieła powstawały od początku do końca za jednym posiedzeniem. Malował bez upiększania, przenosił na płótno dokładnie to, co widział. Przez to jego obrazy były obiektem krytyki, ponieważ uznawano, że niezbyt urodziwe zarośla czy krzaczki nie powinny być przedmiotem obrazów. Na Academie Suisse Pissarro poznał młodszych od siebie Claude'a Moneta oraz Paula Cezanne'a, którzy podzielali jego niechęć do sztywnych zasad, jakie wyznaczał malarstwu akademizm i paryski Salon. Salon, czyli coroczna wystawa obrazów była niezwykle ważna, bowiem było to jedyne miejsce w którym artyści mogli prezentować swoje obrazy i zainteresować potencjalnych nabywców swoich dzieł. Ponieważ wiele dzieł było przez Salon odrzucanych, wśród artystów często pojawiały się głosy sprzeciwu. W 1873 roku Pissarro wraz z innymi malarzami powołał do życia kolektyw malarzy, nazwanych później impresjonistami, którzy działali pod szyldem wspólnych przekonań i podobnej techniki.

Technika nowego nurtu

Cechy impresjonizmu były bardzo jaskrawe i zdecydowanie odcinały się od zastanego, sztywnego, klasycznego malarstwa. Po pierwsze dla impresjonistów ważne było uchwycenie ulotności momentu, zarejestrowanie na płótnie tego, co aktualnie wyrastało przed oczami malarza. Niezwykłą rolę odgrywało w tym kierunku światło naturalne. W pełnym świetle słonecznym barwy wyglądały zupełnie inaczej, podobnie jak rzucane przez przedmioty cienie. Francuscy impresjoniści odrzucali kolory o ziemistych barwach, dominantę kolorystyczną czy wspólną tonację. Ich obrazy były jasne i intensywnie kolorowe. Sposób nakładania farby, posługiwanie się barwnymi, drobnymi plamkami, umieszczonymi bardzo blisko siebie, wynikał z podejścia impresjonistów do światła i koloru. Dzięki takiej technice byli oni w stanie przekazać to, jak światło słoneczne faktycznie pochłania wyrazistość kształtów, jak potrafi zatrzeć kontury.

Camille Pissarro – obrazy

Camille Pissarro najchętniej malował pejzaże i sceny przedstawiające proste życie. Bardzo chętnie odnosił się do różnych pór roku, uwieczniając ich urok w swoich dziełach. Wystarczy zestawić ze sobą takie obrazy jak „Droga, zimowe słońce i śnieg”, „Hyde Park” oraz „Ogród w Eragny”, aby zauważyć jak pięknie potrafił oddać charakter sezonów i pór dnia. Bardzo chętnie malował też widok na bulwar Montmartre. Liczne płótna, przedstawiające tę ulicę Paryża można porównać w swej wymowie do grupy obrazów Moneta, przedstawiających „Katedrę w Rouen”. W przypadku Pissarra obrazy Montmartre'u różnią się od siebie tym, że malarz pracował nad nimi w różnych miesiącach i różnych godzinach. Dzięki temu przekazał nam subtelnie manifest impresjonistów – każda chwila jest tylko jedna i nigdy nie zdarzy się taka sama. Do tej serii zaliczymy takie obrazy z jak „Boulevard Montmartre w Paryżu”, „Boulevard Montmartre: Mardi Gras”, „Boulevard Montmartre, ranek, pochmurny dzień”, „Boulevard Montmartre w zimowy poranek” czy „Boulevard Montmartre, wiosenny poranek”. Na uwagę zasługują także pejzaże, stworzone przez malarza podczas jego częstych pobytów w Pontoise. Rozwinął tam wyjątkową uważność na atuty otaczającej go przyrody. Tam właśnie powstały takie dzieła jak choćby „Pejzaż w Pontoise” z 1874 roku. Najbardziej znany obraz jaki namalował Camille Pissarro „Czerwone Dachy” także przedstawia to francuskie miasteczko.

Ojciec impresjonizmu i postimpresjonizmu

Wpływ na środowisko kolegów po fachu był bardzo wielki, a lista malarzy, na których Camille Pissarro wywarł znaczny wpływ jest naprawdę długa. Oprócz sławnych impresjonistów, takich jak Claude Monet, Edward Manet, namieszał też w świecie artystów, którzy na ścieżkę kariery weszli nieco później. Mamy tu na myśli neoimpresjonistów Paula Gauguina, czy Vincenta van Goga. Był on wielką inspiracją dla artystów, którym zdarzało się tracić wiarę w siebie i swoją sztukę. Pissarro znany był z tego, że wspierał ich nie tylko dobrym słowem, ale często pomagał finansowo. Postimpresjonista, Paul Cezanne bardzo ciepło wypowiadał się na temat Pissarra. Podkreślał jak wielką rolę odegrał malarz w jego życiu, mówiąc nawet, że był dla niego jak ojciec. Pissarro zmarł w listopadzie 1903 roku w Paryżu, pozostawiając po sobie nie tylko schedę w postaci dzieł sztuki, ale także malarzy-artystów, których inspirował całe swoje życie.

Źródło obrazu Camille Pissarro „Czerwone dachy”: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Camille_Pissarro_-_Red_roofs,_corner_of_a_village,_winter_-_Google_Art_Project.jpg