Jak działają domy aukcyjne?

Zanim rozpoczniemy nasz wywód na tematt domów aukcyjnych warto najpierw je zdefiniować. Otóż za dom aukcyjny według przepisów prawnych uznaje się przedsiębiorstwo o charakterze handlowym, które urządza licytację dzieł sztuki i wartościowych antyków w postaci aukcji. Warto przy tym jednak zaznaczyć, że domy aukcyjne są obwarowane różnego typu restrykcjami. Przede wszystkim domy aukcyjne biorą na siebie odpowiedzialność za dzieła sztuki, a w tym dzieła malarskie, które sprzedają na licytacjach. Są też zobowiązane do prowadzenia historii sprzedaży, tak aby potencjalne dzieło można było lepiej zlokalizować. Działalność domów aukcyjnych nie kończy się jednak tylko i wyłącznie na organizowaniu licytacji. Zajmują się one również wycenianiem dzieł sztuki, organizacją pokazów galerii, doradzają przy konserwacji, a także oferują odpowiednie instrumenty finansowe potrzebne do finalizacji transakcji. Można więc powiedzieć, że współczesne domy aukcyjne są wyrocznią dla kolekcjonerów i specjalistyczną poradnią w zakresie sztuki dawnej.

Polskie domy aukcyjne

Domy aukcyjne nie cieszą się w Polsce jeszcze tak dużym zainteresowaniem jak te zagraniczne, ale na podstawie raportów i wyników finansowych z ostatnich lat możemy stwierdzić, że ich obroty systematycznie rosną. W kraju nad Wisłą największym i najbardziej rozpoznawalnym domem aukcyjnym jest bez wątpienia SDA - Sopocki Dom Aukcyjny. Jest to bez wątpienia pozycja obowiązkowa dla kolekcjonerów malarstwa sztuki dawnej. Sopocki Dom Aukcyjny, który funkcjonuje na rynku od 1990 roku nie zajmuje się jednak tylko i wyłącznie organizowaniem aukcji obrazów. Z danych jakimi dysponujemy okazuje się, że SDA prowadzi sprzedaż przedmiotów z takich dziedzin jak rzemiosło artystyczne, filatelistyka, numizmatyka czy falerystyka. Znakomitą renomę zdobyła w ostatnich latach DESA. W przeciwieństwie do SDA ten dom aukcyjny zajmuje się głównie malarstwem. Warto przytoczyć tutaj statystyki jakimi chwali się DESA za rekordowy 2016 roku. Warszawski dom aukcyjny wypracował ponad 70 mln złotych wyniku, przy organizacji 57 aukcji i ponad 3800 sprzedanych dziełach. Biorąc pod uwagę samo malarstwo jest to bardzo dobry wynik jak na rynek polski. Obraz Jana Matejki “Zabicie Wapowskiego” według stanu na 13/08/2018 najdrożej sprzedanym dziełem na rynku aukcyjnym w Polsce. To mówi samo za siebie, chociaż nie da się ukryć, że do  sprzedawania najdroższych obrazów świata wciąż jeszcze daleka droga.

Christie`s vs Sotheby`s - rywalizacja angielsko-amerykańska

Graczami z nieco innej półki są londyńskie domy aukcyjne Christie`s i Sotheby`s, które rywalizują ze sobą od bardzo dawna i dzierżą obecnie blisko 90% rynku dzieł sztuki. Christie`s, za którego plecami stoi potężna Grupa kapitałowa Artemis powstał w 1766 roku. Londyński dom aukcyjny już od początku swojej działalności stał się hegemonem nie tylko na rynku angielskim, ale także europejski. Wynikało to przede wszystkim ze słabej pozycji Francji, a konkretnie Paryża, który po rewolucji francuskiej na pewien czas stracił swoją pozycję w kręgu miłośników i kolekcjonerów sztuki. Dom aukcyjny Christie`s może pochwalić się tym, że sprzedaje znane obrazy wielkich mistrzów malarstwa. Znajdziemy tutaj m.in obrazy Leonarda da Vinci czy Pablo Picasso. Właściciele Christie`s mogą pochwalić się kilkoma fenomenalnymi wynikami podczas swoich licytacji. W 2015 obraz Pablo Picasso “Kobiety z Algierii” sprzedano za blisko 180 mln dolarów, choć zakładano wynik na poziomie ok 140 mln. W 2018 Akt leżący, wielkie dzieło Amadeo Modiglianiego sprzedano za blisko 160 mln dolarów. Kwoty mogą przyprawić o zawrót głowy. Naturalnym rywalem Christie`s jest Sotheby`s. Jest to najstarszy dom aukcyjny na świecie, prekursor branży. Powstał w 1744 roku również w Londynie. Założycielem domu handlowego, był wówczas księgarz-bibliotekarz Samuel Baker. Firma ma wiele siedzib i oddziałów ale te najważniejsze zlokalizowane są w Londynie i Nowym Jorku. Żeby uzmysłowić sobie to z jakim gigantem mamy do czynienia warto zapoznać się z wynikami finansowymi Sotheby`s. W 2017 roku dom aukcyjny spod tego szyldu przekroczył pułap 2 mld dolarów, co plasuje go na drugim miejscu na świecie. Od 1983 roku Sotheby`s jest własnością amerykańską, a konkretnie Alfreda Taubmana znanego kolekcjonera i biznesmena zza Oceanu. Ciekawostkę może stanowić fakt, że Sotheby`s sprzedał w 2010 roku rzeźbę Alberto Giacomettiego za ponad 103 mln dolarów.

Czytaj też: Arcydzieła malarstwa: Edvard Munch - "Krzyk"