Walter Leistikow – niemiecki impresjonista

Walter Leistikow urodził się 25 października 1865 roku w Bydgoszczy, która była wówczas pod władzą niemiecką. W jego rodzinie próżno było doszukiwać się tradycji artystycznych. Ojciec był zwyczajnym kupcem. Leistikow wychowywał się wraz z ośmiorgiem rodzeństwa. Od 1872 roku uczył się w bydgoskim gimnazjum. Nauka trwała do 1883 roku. W tym czasie chłopiec pobierał też prywatne lekcje rysunku u malarza Alexandra Flotowa.

Porażka w Berlinie

Po zakończeniu podstawowej edukacji Walter Leistikow wyjechał do Berlina, by studiować na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Niestety, nie powiodło mu się, mimo iż został przyjęty na uczelnię. Pogrążyła go opinia jednego z profesorów, który stwierdził, że młodzieniec jest pozbawiony talentu. Mimo tak niechlubnej oceny i przerwania studiów, Walter Leistikow nie porzucił marzeń o karierze malarza. Nadal pobierał prywatne lekcje. Wśród jego nauczycieli znaleźli się m.in. Hans Gude i Hermann Eschke. Leistikow okazał się uczniem, którego charakteryzowała ogromna determinacja i wytrwałość, co w dużej mierze uratowało jego nadzieje na kontynuowanie związku ze sztuką.

Rozwój artystyczny

Główny mentor Leistikowa, Hans Gude, specjalizował się w malarstwie pejzażowym. Pasję i zainteresowanie krajobrazem przejął także Walter i dziś najbardziej znany jest właśnie dzięki pejzażom. Pobyt w Berlinie dał malarzowi dużo do myślenia. Obserwował on w sposób organiczny konflikt pomiędzy artystami wiernymi akademizmowi a przedstawicielami nowych prądów w sztuce, takich jak impresjonizm czy ekspresjonizm.

W tym czasie Walter Leistikow wykonał wiele prac w swoim studio. Malował głównie krajobrazy, jednak sięgał też do postaci oraz wizerunków zwierząt. Wychodził w plener. Utrwalił na płótnach okolice Berlina, Rugii, Borów Tucholskich, Kujaw i wybrzeża Morza Bałtyckiego.

W 1887 roku zakończył naukę u Hansa Gudego. Postanowił wystawić swoje prace na berlińskiej Akademii. Mało kto spodziewał się tak pozytywnego odzewu! Jeden z obrazów od ręki zakupiła Galeria Drezdeńska, co było wielkim wyróżnieniem dla niemieckiego malarza.

Secesja Berlińska

Walter Leistikow był jednym z głównych pionierów i prekursorów sztuki nowoczesnej w Niemczech – co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Przyjaźnił się ze znanym malarzem Edvardem Munchem, wraz z którym ubiegali się o przyjęcie obrazów na doroczną paryską wystawę o nazwie Salon. Spotkali się z pełną pogardy odmową, więc Leistikow postanowił, że sam stworzy sobie warunki do prezentowania swoich obrazów. Dzięki determinacji stał się czołowym artystą i mistrzem Berlińskiej Secesji, mimo iż tym samym spotkał się z wielką dezaprobatą panującego wówczas w Niemczech cesarza Wilhelma II.

Leistikow był silnie związany z berlińską bohemą. Spędzał czas wśród literatów, muzyków i malarzy, reprezentujących awangardowe nurty. Prócz Muncha, przyjaźnił się z Maxem Liebermannem i Lovisem Corinthem. W 1892 roku z Liebermannem założyli stowarzyszenie o nazwie Secesja Berlińska. Skupiało się ono na poszukiwaniach nowych środków artystycznego wyrazu oraz liberalizacji malarstwa. Grupa zrzeszała wielu malarzy, którzy przeciwni byli sztywnym zasadom malarstwa akademickiego, w tym konieczności podejmowania tematów historyczno-mitologicznych. Walter Leistikow był oddany sprawie. W działalność stowarzyszenia wkładał ogrom energii i serca. W berlińskich kręgach nazywano go „ojcem i podporą” tej bądź co bądź, buntowniczej grupy. Pierwsza wystawa malarzy zrzeszonych wokół Secesji Berlińskiej okazała się ogromnym sukcesem!

Podróż do Paryża

W 1893 roku Leistikow wyjechał do Paryża. Tam na dobre pogrążył się w fascynacji impresjonizmem. Odkrył czym tak naprawdę dla malarza jest światło i kolor! Na gruncie tego natchnienia powstało wiele jego późniejszych prac, jak choćby „Cisza wieczorna nad Schlachtensee”, „Dom w Danii” czy „Wyspa miłości na Templiner See”.

W 1907 roku Walter Leistikow doczekał się wielkiego honoru. Otrzymał tytuł profesora w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie! Aż trudno było uwierzyć, że niegdyś, będąc młodzieńcem, został wyrzucony z tejże uczelni za brak talentu!

Ostatnie lata życia niemiecki malarz spędził w sanatorium. Cierpiał na syfilis – nieuleczalną w tych czasach chorobę. Prawdopodobnie świadomość nieuchronności śmierci popchnęła go ku samobójstwu. Artysta zastrzelił się 24 lipca 1908 roku.

Walter Leistikow – warto zobaczyć!

Malarstwo Waltera Leistikowa określa się mianem impresjonizmu niemieckiego. To nastrojowe pejzaże, ukazujące okolice Berlina, miasteczek skandynawskich, obecnych okolic Bydgoszczy. W jego twórczości można zauważyć także szerokie wpływy sztuki japońskiego drzeworytu. Tak jak wspomnieliśmy, najchętniej malował krajobrazy. Oprócz wymienionych wcześniej dzieł, warto także wspomnieć o obrazach takich jak „Brzozy w lesie”, „Przed wiejskim cmentarzem”, „Niebieski most”, „Krajobraz wydm na Rugii” czy „Praczki nad jeziorem”.

Dla tych, którzy chcieliby zobaczyć twórczość Waltera Leistikowa na własne oczy mamy dobrą wiadomość! W Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy znajduje się całkiem pokaźna kolekcja dzieł tego niemieckiego artysty.

Źródło obrazu Walter Leistikow „Cisza wieczorna nad Schlachtensee”: https://pl.wikipedia.org/wiki/Walter_Leistikow#/media/Plik:Walter_Leistikow_-_Abendstimmung_am_Schlachtensee_(1895)_2.jpg